قصه کربلا از آغاز تا انجام مملوّ از نکات درس آموزی است که نمی شود تنها آنها را اسوه دین یا اخلاق نامید بلکه فراتر از آنها اساس وزیر بنای دین واخلاق هستند

قصه کاروان کربلا از مدینه تا مرز کوفه وکربلا ازعمل سالار کاروان تا تک تک سربازان وفادارش تفسیر وتحلیل عملی دین وسنت پیامبر اسلام است وما در محرم بیش از هر چیز به سیره وسنت اسلام اصیل که پایه دین وایمان ماست باز می گردیم

حضرت علی در نهج البلاغه بیانی دارند و دربرابر منطق تکفیر خوارج به سنت پیامبر استناد می کنند ودرمان افراط وتفریط را بازگشت به سنت نبوی می دانند (خطبه 127 نهج البلاغه ) کاروان کربلا به تمامه تجلی این سنت است و محرم درمانگر افراط ورزی وتفریط پیشگی هایی است که باز به تعبیر امیر مومنان هردو آنها نشانه جهالت اند لَا یُرَى الْجَاهِلُ إِلَّا مُفْرِطاً أَوْ مُفَرِّطاً جاهل یا در افراط یا تفریط دیده می شود (حکمت 67نهج البلاغه )

یک نمونه از این درس های اصیل را در قصه مسلم بن عقیل می بینیم وقتی که برخلاف قرار قبلی که بر قتل عبید الله بن زیاد به دست مسلم هنگام عیادت عبیدالله از هانی توافق شده بود اما مسلم چنین نکرد ودر پاسخ سنت وسیره پیامبر را یاد آور شد گزارش این پاسخ از کتاب نفس المهموم نوشته شیخ عباس قمی چنین است : وقتی هانی پرسید چرا اورانکشتی؟ مسلم گفت : (یادم آمدم )حدیثی از پیامبر که برایم نقل شده است و فرمود : ایمان بند ترور است ومومن ترور نکند (نفس المهموم /ص131)

مسلم بن عقیل با استناد به روایت پیامبر به ما می آموزد که درمنطق اسلام ترور وکشتن غافلانه مردود است واین آموزه نه تنها الگویی اخلاقی واجتماعی سیاسی است بلکه بالاتر ،استوانه واساس دین ورزی واخلاق است

این عمل مسلم می آموزد دین ورزی یک مسلمان باید متکی بر اخلاق باشد و یک مسلمان مجاز به کار غیر اخلاقی ولو بادشمن نیست وهیچ مصلحتی نمیتواند اخلاق را در سیاست نبوی وعلوی وحسینی نادیده گیرد

?مسلم این تربیت یافته مکتب اهل بیت در حساس ترین لحظه تاریخ اخلاقی ترین تصمیم را گرفت تصمیمی که در ظاهر دشمن اورا ازمهلکه نجات داد اما در نگاه بلند انسانی تمام انسانیت را به اصالت دین واخلاق امیدوار ساخت ونشان داد که حقّ به حقّ ونه به ادعا هست ووجود دارد ونشان داد تفاوت قیام برای حق وعدالت با ادعاهای گزافه وقدرت طلبانه درکجاست ?افتخار شیعه به داشتن چون مسلم است که هیچ چیز مانع از آن نمی شود که ذره ای از مرز اخلاق بیرون رود ولو آن که دشمن درجه یک او از مهلکه به در رود وبعد او وامامش را به شهادت رساند وچه باک که چنین شود درعوض اصالت حق وانسانیت برای تشنگان حقیقت درطول تاربخ مانا وپایدار می ماند و راز جاودانگی شهید نیز در همین است که او گواه بر وجود حقیقت در جهان وهستی است

مثل مسلم نه فقط معلم ومربی اخلاق که استوانه اخلاق می شوند واین هاست که محرم وکربلا را برای همیشه تاریخ جاودانه ساخته وانسان را در هر عصر ونسل محتاج تذکار قصه زندگی ودین واخلاق ساز کربلا نموده است واین هارا باید از کربلا آموخت